Jak bronić się przed dezinformacją?

Takie treści zwykle mają za cel wywołać negatywne, a nawet skrajnie negatywne emocje u odbiorców, a przede wszystkim prowadzić do dezinformacji. Może to przyczyniać się do niechęci do pomocy uchodźcom oraz ukraińskim żołnierzom, powstawania napięć między Ukraińcami i Polakami, a także do zdobycia większego poparcia przez Rosję. Dlatego szczególnie ważne jest, by unikać powielania niesprawdzonych informacji. Stowarzyszenie fact-checkingowe Demagog przygotowało listę 12 sposobów, które pomogą Ci uchronić się przed dezinformacją – a my dołączamy się do tego apelu:

1. Zastanów się, zanim zareagujesz na post. Polubienie lub kliknięcie reakcji „wrr” może wydawać się mało istotne, ale wchodzenie w interakcję z treściami w social mediach zwiększa ich zasięgi. Reagując lub komentując możesz przyczynić się do tego, że fałszywe informacje dotrą do wielu ludzi.
2. Obserwuj to, jak czujesz się po zobaczeniu danej informacji. Pod wpływem gwałtownych emocji, szczególnie gniewu lub strachu, możesz udostępnić nieprawdziwe informacje i przyczynić się do zwiększenia dezinformacji. Daj sobie chwilę, by ochłonąć, zanim zaczniesz działać.
3. Udostępniaj tylko sprawdzone treści. Jeśli nie masz pewności co do źródła lub kontekstu, powstrzymaj się przed przekazywaniem ich dalej.
4. Jeśli zauważysz dziwne sformułowania lub rusycyzmy w tekście, istnieje szansa, że został on przetłumaczony automatycznie z języka rosyjskiego, a jego celem jest szerzenie dezinformacji. Zwracaj uwagę na język oraz poprawność postów.
5. Czytaj jedynie wiarygodne oraz rzetelne portale i prasę. Duże agencje prasowe i znane opiniotwórcze serwisy internetowe dają większą gwarancję na prawdziwość przekazywanych informacji.
6. Czytaj cały tekst, a nie tylko tytuł. Niezwykle ważny jest kontekst, w jakim przedstawiane są informacje. Nagłówki potrafią być mylące, a wybiórcze zapoznawanie się z informacjami prowadzi do powielania nieprawdziwych treści.
7. Sprawdzaj datę i pamiętaj, że sytuacja jest niezwykle dynamiczna, zmienia się w zasadzie
   z godziny na godzinę. Informacje sprzed kilku dni mogły się już zupełnie zdezaktualizować. Warto śledzić bieżące zmiany.
8. Korzystaj z portali fact-checkingowych. W sytuacji, gdy nie wiesz, czy dana informacja jest prawdziwa, możesz sprawdzić to właśnie na nich. A jeśli widzisz coś, co nie zostało jeszcze zweryfikowane, możesz to zgłosić do sprawdzenia.
9. Sprawdzaj zdjęcia za pomocą wyszukiwania obrazem. Dzięki temu możesz upewnić się co do prawdziwości zdjęć, jeśli podejrzewasz fotomontaż lub wyrwanie ich z kontekstu. Wyszukiwanie obrazem pomoże Ci dotrzeć do źródła oraz ewentualnych informacji, czy fotografia została zmanipulowana.
10. Uważaj na dyskusje, w które się angażujesz. Zdarza się, że uczestniczą w nich trolle (użytkownicy działający na czyjeś zlecenie) lub boty (automatyczne konta imitujące zachowania prawdziwych użytkowników), które mogą nakręcać dyskusję oraz podawać nieprawdziwe informacje, a tym samym je promować.
11. Zapoznaj się z narracjami dezinformacyjnymi. Wojna informacyjna jest częścią strategii Rosji,
    a wiele z tych narracji jest częścią rosyjskiej propagandy.
12. Wybieraj zaufane inicjatywy. Dotyczy to zbiórek pieniężnych, ale też innych form pomocy – sprawdzaj wiarygodność akcji, na rzecz których chcesz przekazać pieniądze lub w które chcesz się zaangażować.