Wyniki najnowszego badania zaufania Edelman Trust Barometer 2023 – Strach przed przyszłością napędza nieufność

 

• Biznes jest jedyną instytucją ciesząca się zaufaniem. Także jedyną postrzeganą jako kompetentna i etyczna
• Tylko 40 proc. respondentów (10 pkt. mniej niż rok temu) twierdzi, że za 5 lat im i ich rodzinom będzie się lepiej powodzić
• 77 proc. badanych wskazało własnego pracodawcę jako podmiot najbardziej godny zaufania

Firma Edelman, największa na świecie niezależna agencja specjalizująca się w komunikacji marketingowej i public relations, od 23 lat prowadzi międzynarodowe badanie zaufania do głównych instytucji publicznych: rządu, biznesu, organizacji pozarządowych i mediów. Tegoroczny Edelman Trust Barometer został przeprowadzony na grupie ponad 32 tys. respondentów w 28 krajach (m.in. Francja, Niemcy, Włochy, Hiszpania, Holandia, Wielka Brytania, USA, Chiny, Japonia, RPA, Korea Płd.) w okresie od 1 do 28 listopada 2022 roku. W tym roku badanie nie objęło Rosji.

Według najnowszych wyników generalny wskaźnik zaufania Trust Index, podobnie jak rok temu, wynosi globalnie 56 punktów, co oznacza, że nadal mamy do czynienia z brakiem ogólnego zaufania. Zgodnie z założeniami badawczymi o zaufaniu świadczy bowiem uzyskanie wyniku na poziomie minimum 60 procent. Najwyższy wskaźnik zaufania Trust Index odnotowano w Chinach – 83 proc. Dla porównania, w innych krajach wynosi on: Francja: 51 proc., Stany Zjednoczone: 48 proc., Niemcy: 46 proc., Wielka Brytania: 43 proc.

Jedyną instytucją cieszącą się zaufaniem jest obecnie biznes – 62 proc. (bez zmian). Organizacje pozarządowe straciły 1 pkt. i z 59 proc. zajmują drugie miejsce na liście instytucji najbardziej godnych zaufania. Rządowi ufa zaledwie 51 proc. ankietowanych (bez zmian), zaś mediom 50 proc. (- 1 pkt.).

Najbardziej godny zaufania według ankietowanych jest ich własny pracodawca – zdanie takie wyraziło aż 77 procent badanych.

Brak zaufania wynika m.in. z obaw związanych z przyszłością: aż 89 proc. ankietowanych martwi się o utratę pracy, 74 proc. wyraża niepokój związany z inflacją. Obawiamy się także konsekwencji związanych ze zmianami klimatycznymi (76 proc.), niedoborami żywności (67 proc.) i energii (66 proc.). Do tego doszedł strach przed wybuchem wojny nuklearnej (72 proc.).

Coraz bardziej pesymistycznie spoglądamy w przyszłość. Na pytanie: „Czy ja i moja rodzina będziemy mieli lepszą sytuację ekonomiczną za 5 lat?”, twierdząco odpowiedziało zaledwie 40 proc. badanych, podczas gdy jeszcze rok temu taką nadzieję wyrażało o 10 proc. osób więcej.

Biznes nie może spocząć na laurach

Już trzeci rok z rzędu biznes jest postrzegany jako jedyna kompetentna i działająca etycznie instytucja. Biznes poprawił swój wynik w zakresie etyki o 20 pkt. w stosunku do 2020 roku. Co więcej ma obecnie zdumiewającą, bo aż 53 pkt. przewagę nad rządem w zakresie kompetencji i 30 pkt. przewagi w zakresie etyki.          
Mimo pokładanego kredytu zaufania społeczeństwo oczekuje, że biznes nie poprzestanie na obecnym stanie rzeczy i jeszcze bardziej zaangażuje się w sprawy, które są kluczowe dla obywateli tj.: nierówności ekonomiczne, zmiany klimatyczne, niedobory energetyczne, dostęp do opieki zdrowotnej, pomoc w przekwalifikowaniu się pracowników.

Ankietowani przyznają, że zaangażowanie w sprawy społeczne naraża biznes na ryzyko upolitycznienia. Natomiast dzięki przejrzystym działaniom i prowadzeniu wiarygodnej komunikacji takie ryzyko może zostać zminimalizowane. Ważne, by bazować na sprawdzonych informacjach, opierać się na nauce, być wiernym wyznawanym wartościom i nie zajmować stanowiska po jednej stronie politycznej.

Od prezesów firm oczekuje się działań na rzecz pracowników (89 proc.), klimatu (82 proc.) i zwalczania dyskryminacji (80 proc.).              

Rząd i media są źródłem fałszywych informacji

Wyniki raportu wskazują, że społeczeństwa nie mają zaufania ani do rządów, ani do mediów. Co więcej, uważają, że obie instytucje napędzają spiralę nieufności i postrzegane są jako źródła fałszywych lub wprowadzających w błąd informacji (rząd – 46 proc., media – 42 proc.). Poziom zaufania do liderów tych organizacji tylko potwierdza ich słaby odbiór społeczny. Dziennikarzom ufa zaledwie 47 proc. ankietowanych, liderom rządów 41 proc.

Nieznacznie, tj. o 1 pkt. procentowy, wzrosło zaufanie do medialnych źródeł informacji. Jako najbardziej wiarygodne wskazujemy wyszukiwarki (63 proc.), dalej media tradycyjne (59 proc.), a najmniej ufamy mediom społecznościowym (41 proc.).

Inne kluczowe wnioski:

• Blisko ¾ badanych uważa, że prezesi firm są zobowiązani do obrony faktów i obnażania pseudonauki wykorzystywanej do uzasadniania złej polityki społecznej, a także do wycofywania pieniędzy na reklamę z platform medialnych, które szerzą dezinformację. 64 proc. ankietowanych twierdzi, że firmy mogą przyczynić się do umocnienia postaw obywatelskich.
• Brak zaufania rodzi polaryzację. Niewiele osób (30 proc.) byłoby skłonnych pomóc komuś, mieszkać (27 proc.) w pobliżu kogoś lub pracować (20 proc.) z kimś, kto nie zgadza się z ich punktem widzenia w kwestii, która jest dla nich bardzo ważna.
• Osoby z górnego kwartyla dochodów są bardziej ufne niż osoby, których dochody uznawane są za niskie (dolny kwartyl). Dwucyfrowe nierówności w zaufaniu występują w 21 z 28 badanych krajów.

– Ostatnie trzy lata odcisnęły piętno praktycznie na każdej dziedzinie naszego życia. W obliczu niepewności związanych z pandemią, wojną w Ukrainie, a także kryzysem ekonomicznym, ludzie oczekują, że sektor prywatny będzie prawdziwym liderem, który będzie motorem zmian i gwarantem stabilizacji – mówi Jarosław Bańda, Managing Director w firmie Lighthouse, wyłącznego przedstawiciela sieci Edelman w Polsce. – Wyniki raportu wskazują, że jedynie biznes, zresztą już kolejny rok z rzędu, cieszy się zaufaniem społecznym, co jest ogromnym wyróżnieniem, ale też wiąże się z jeszcze większą odpowiedzialnością.

Edelman Trust Barometer 2023